Mühendisliğin anası olarak kabul edilen inşaat mühendisliği, malzeme ve tekniği en iyi şekilde bir araya getirerek, yapıların plan, proje, yapım ve denetimiyle uğraşan temel mühendislik dalıdır. Uygarlığın temel taşlarını projelendiren ve uygulayan mühendislik türü olduğu için esas olarak “Medeniyet Mühendisliği” olarak da tanımlanan İnşaat Mühendisliği, bu sebepledir ki İngilizce’de “Civil Engineering” şeklinde ifade edilir. Yüksek Öğretim Kurumlarının İnşaat Mühendisliği bölümlerini başarı ile tamamlayan mezunlara "İnşaat Mühendisi" unvanı verilmektedir.

İnşaat mühendisleri sanılanın aksine mekânları tasarlamazlar. Mekân tasarımı, taşıyıcı sistemi direkt olarak ilgilendirmiyorsa mimar tarafından yapılır. Taşıyıcı sistemi ilgilendiren baraj, yol, arıtma tesisleri vb. durumlarda ise tasarım, mimar ve mühendis arasında birkaç kez gidip gelmek suretiyle tamamlanır. İnşaat mühendisleri ise, mimari projeye uygun bir şekilde ve yapıya etkiyen yükleri de dikkate alarak yapıların taşıyıcı sistemine ait dizayn ve statik hesaplamaları yapar. Bu hesaplamalara göre kullanılacak malzeme, kolon, kiriş, döşeme boyutları ile betonarme yapı ise donatı miktarı, çelik yapı ise de profil tipi belirlenir. Ölçekli olarak çizilen plan ve projelerin hazırlanmasının ardından yapının inşaat aşamasına geçilir. 

İnşaat mühendisliği, günümüz koşullarında gereksinim duyulan ve gelecekte de ihtiyaç duyulacak önemli bir meslek dalı olduğundan, gerek özel sektörde gerekse de kamuda oldukça geniş iş olanaklarına sahiptir. Özel sektörde, inşaat şirketlerinin yurt içindeki veya yurt dışındaki büro ya da şantiyelerinde çeşitli kademelerde mühendis olarak görev yapabilen inşaat mühendisleri, bunun dışında yapı denetim firmalarında kontrol mühendisliği görevini üstlenebilir veya müteahhit olarak inşaat yapım ve satım işleri ile uğraşabilirler.Ayrıca, Belediyeler, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, TCK, TCDD, DSİ, İller Bankası ya da Üniversitelerin Yapı İşleri Daire Başkanlıkları gibi çeşitli kamu kuruluşlarının yanı sıra Ulaştırma, Enerji veya Çevre ve Şehircilik gibi çeşitli bakanlıkların bünyesinde mühendis kadrosunda görev alabilmektedirler.